Posted by: MwlMaeda - 08-21-2021, 09:58 AM - Forum: Hadithi
- No Replies
Hadithi Fupi … SIKU MBAYA KWANGU
…Mungu wangu, kwanini nahukumiwa bila makosa???…. …
Mtunzi: Hakika Jonathan
..Kama kawaida yangu sikua na tabia ya kuchelewa kazini, niliamka mapema bila shaka ilikua saa kumi na moja usiku. Sikutaka kumsumbua mke wangu mama Dayana kwani alichoka sana na shughuli za nyumbani siku iliyopita, niliandaa maji mwenyewe na kisha kuelekea bafuni kuoga….
Bila kupoteza muda ilikua yapata saa moja kamili asubuhi, nilifika ofisini kwangu mapema sana kabla hata ya wafanyakazi wengine hawajafika.Mazingira ya kampuni yetu ya Usafirishaji wa mizigo ilikua kimya sana kwa muda ule kwani masaa ya kazi yalikua hayajafika. Nikiwa na mzigo mzito wa kukamilisha mahesabu ya pesa iliyopatikana siku iliyopita ilinibidi niwahi mapema sana kazini.
“Vipi muhasibu mbona leo mapema sana, “nilikutana na swali kutoka kwa mlinzi aliyekuwa akinifungulia mlango wa geti kuu la kuingilia ndani ya kampuni yetu. “Majukumu tu ndugu yangu ,”….nilimjibu mlinzi na kisha kuelekea ofisini. Jua lilizidi kuangaza na kuwa kali huku ndege wa angani wakiruka na kuipendezesha dunia vema. Ilikua yapata saa mbili asubuhi simu yangu ilianza kuita, kutokana na shughuli kunibana simu iliita zaidi ya mara tatu bila kuisikia huku mimi nikiwa bize na compyuta yangu.
“Halooo habari za asubuhi ndugu yangu, samahani nilikuwa mbali na simu sikuweza kuisikia ikiita ” ,nilizungumza maneno hayo kwa ustaarabu mkubwa baada ya kupokea simu yangu, na kisha kupokea taarifa iliyokua mbaya kwangu. “Kuwa na amani ndugu yangu, unaongea na uongozi wa shule ya secondari Agrey. Mwanao Dayana tumemfukuza shule baada ya kugundua ni mjamzito ” , sauti ambayo haikuwa ngeni kwangu ilipenya masikioni mwangu na kunipa mawazo na hasira kali dhidi ya mwanangu niliempenda sana Dayana.
Sikuwa na hamu tena ya kuendelea na kazi kwa siku hiyo kutokana na taarifa niliyoipokea kunivuruga akili yangu. “Naona siku hizi umekua mzembe na mwizi sana, pokea malipo ya upuuzi wakoo “,bosi wangu aliingia kwa fujo sana ofisini kwangu na kisha kutupa mezani bahasha kubwa.Nikiwa mwenye hali ya unyonge niliifungua bahasha ile kwani nilitegemea kukuta nyaraka za kiofisi zilizohusiana na mahesabu ya kampuni hali ambayo ilikuwa kinyume kabisa na matarajio yangu. “,What….. ..! nimefukuzwa kazi kwa kosa la kuiba pesa za kampuni…..Mungu wangu nimekukosea nini? leo hii mimi naitwa mwizi!!! “,nilizungumza maneno ya kumlaumu mungu wangu baada ya kusoma barua ya kufukuzwa kazi, huku nikiwa sioni sababu ya kweli iliyonifanya nikose kazi kwani daima nilikua mfanyakazi mwaminifu na mwenye bidii sana hali iliyokuwa kinyume na malipo niliyopata.
Bila kujitambua nilitoka ofisini kwa jazba na kisha kuwasha gari langu kuelekea nyumbani, sikuwa na haja ya kuomba msamaha kwani niliamini kulikua na mkono wa mtu uliyosababisha mimi kufukuzwa kazi kwa ajiri ya manufaa ya watu wachache. “,Ipo siku bosi atanikumbuka na kuona thamani yangu…”,nilitamka maneno hayo moyoni mwangu huku nikiendesha gari langu kwa kasi sana hali iliyowaacha midomo wazi watu walokuwa pembeni ya barabara. Nikiwa na hasira pamoja na huzuni kwa mwanangu kufukuzwa shule sababu ya ujauzito na mimi kufukuzwa kazi, mawazo yalikisumbua kichwa changu kwani akaunti yangu haikuwa na pesa hata senti mara baada ya kumaliza ujenzi wa nyumba yangu kwasababu nilichoshwa na maisha ya kupanga. Paaaaaaaaaaah!!!! Mlio mkubwa ulisikika na gari langu kuyumba sana,” mungu wangu nimegonga mtoto wa watu “,nilifinya breki na kisha kutoka haraka nje ya gari langu kumchukua mtoto na kumuwahisha hospitali. ” ,Apigweee huyoo apigweee! ” ,zilisikika kelele za wananchi wenye hasira walotaka kunijeruhi kwani walishuhudia mwendo kasi niliokuwa nao.
Nilimfikisha mtoto katika hospitali ya taifa Muhimbili ili apatiwe matibabu huku nikimshukuru mungu kwani kwa upande wangu sikupata majeraha yoyote. ” ,Pole sana kaka ajari hutokea bila kutegemea usijilaumu sana mtoto atapona, tumemfanyia upasuaji na anaendelea vizuri tunaomba baada ya siku tatu uje na milioni kumi za matibabu ” ,.Daktari alizungumza na kisha kuniruhusu kuondoka huku mtoto akiuguzwa na wazazi wake baada ya kupokea taarifa kutoka katika vyombo vya habari vilivyozungumzia ajari hiyo.
Nilirudi nyumbani kwa unyonge na uchovu sana,kichwa kiliuma nikitafakari namna ya kupata pesa kulipia matibabu ya mtoto na bahati mbaya nilikua nimefukuzwa kazi. Nilistaajabu kukuta milango ya nyumba yangu kukiwa wazi na ukimya ukitawala sana ndani ya nyumba yangu.. Ilibidi nifunge geti baada ya kumaliza kuingiza gari langu ndani hali iliyozidi kunitia hofu kwani mlinzi hakuwepo getini usiku ule wa saa tatu na haikuwa kawaida yake.
Nikiwa na hasira na mtoto wangu Dayana nilielekea chumbani kwake na kukuta mlango ukiwa bado umefungwa hali iliyoashiria alikuwa bado hajafika pale nyumbani. Ghafra meseji iliingia kwenye simu yangu na kisha kuisoma kwani nilitegemea simu kutoka hospitalini muda wowote kunifahamisha juu ya maendeleo ya mgonjwa wangu, “Samahani baba mimi ni Dayana mwanao mpendwa, nimeamua kutorudi nyumbani kutokana na aibu niliyokupatia nimeamua kwenda kuolewa na mwanaume aliyenipatia ujauzito. Nawapenda sana wazazi wangu “,nilimaliza kusoma meseji na kisha kuishiwa nguvu kabisa kwani ujumbe ulikua mzito sana. “,Mama Dayanaa….. mama Dayana, uko wapi mke wangu ” ,nilianza kumuita mama Dayana nimweleze mkosi uliotupata lakini sikuweza kusikia akinijibu. Nilielekea chumbani kwetu na kukuta mlango ukiwa wazi huku mama Dayana akiwa hayumo, nikiwa katika hali ya mshangao nilishtuka kusikia kelele za mwanamke na mwanaume wakioga ndani ya bafu ambalo halikutumiwa na mtu yoyote zaidi ya mimi na mama Dayana kwani bafu lilikuwa chumbani kwetu.
“What..!!!… mama Dayana unafanya nini na Beka???…” Nilitamka maneno kwa hasira baada ya kushuhudia mke wangu akioga na mlinzi wa geti la nyumba yangu aliyeitwa Beka.Nilikosa cha kufanya kwani nilimpenda na kumuamini sana mke wangu lakini kanilipa mabaya, wema wangu wote nilioufanya duniani nililipwa mabaya. Nilihukumiwa kwa makosa ambayo sikuweza kufanya…. “Mke wangu, mwanangu, bosi wangu, mbona mmenifanyia hivi?? ” ,nilizungumza maneno hayo moyoni mwangu na kisha kudondoka chini na kupoteza fahamu.
***MWISHO **
Fundisho
“Maisha ni safari ndefu tumwombe mungu atutie nguvu “
Posted by: MwlMaeda - 08-21-2021, 09:54 AM - Forum: Hadithi
- No Replies
SIMULIZI: JENEZA
LA AJABU
Mtunzi: HAKIKA JONATHAN
**SEHEMU YA 01*
Ikulu kwa mfalme ;
“Siwezi kufa
kirahisi namna hii, dunia tamu bwanaaa weeeh, mali zangu hizi nitamuachia
nani?? “,yalikuwa ni maneno ya kejeli kutoka kwa mfalme wa nchi ya
Mwamutapa, baada ya kupokea taarifa kutoka kwa mganga wake wa kienyeji kuwa
kashindwa kumtibu maradhi yaliyokuwa yakimsumbua, hivyo asubili kufa tu. Hali
iliyopelekea mganga yule kujuta kauli yake kwani, mfalme aliamuru auawe kwa
kukatwa kichwa chake, na kisha kiwiliwili chake kitupwe ndani ya bwawa la mamba
waliofugwa na mfalme kwa ajili ya kula watu waliomchukiza na kumpinga katika
uongozi wake. “Yani mimi nife, siwezi kufa mimi, labda utangulie mpuuzi
wewe “,mfalme Mutapa, alijitamba kwa mala nyingine tena, huku akishuhudia
kichwa cha mganga wake kikitenganishwa na kiwiliwili,kutokana na kushindwa
kumtibu mfalme na kumwambia asubili kifo tu, jambo ambalo mfalme alilichukulia
kama katukanwa na kudharauliwa.
Mitaani katika nchi ya
Mwamutapa;
Hali ngumu ya maisha inazikumba familia
nyingi katika ardhi ya Mwamutapa, huku lawama nyingi zikitupwa kwa mfalme,
kwani wanaume wengi wenye nguvu na vichwa vya familia, walitumikishwa kwa nguvu
katika mashamba ya mfalme na kisha kulipwa ujira mdogo,jambo ambalo
lilimchukiza kila raia wa Mwamutapa. Kelele zao za mateso hasikusaidia
chochote, kwani kila mtu aliyejifanya kupinga kunyanyaswa, alijikuta akiuawa
kikatili, hali iliyowaogopesha wengine na kujikuta wakikubaliana na manyanyaso
kutoka kwa mfalme, kwani waliogopa kifo.
“Naamini ipo siku
yatakwisha, usilie mama yangu “,ilikua ni sauti kutoka kwa kijana mkakamavu
Njoshi, akimunyamanzisha mama yake, baada ya kupokea taarifa za kifo cha mume
wake kwani alishindwa kumtibu mfalme. “Mwanangu baba yako kaondoka,
tumebaki wawili tu, nakuomba uachane na Grace, mfalme atakuua na wewe, tegemeo na faraja langu lililobakia
“,mama Njoshi alizidi kulia kwa uchungu, huku akimusisitiza mwanae
kuachana na Grace,msichana mrembo sana na mtoto pekee wa kike wa mfalme. Jambo
ambalo kwake aliliona ni gumu sana na halitowezekana, kwani alimpenda sana
Grace licha ya kupokea vitisho mala
kadhaa kutoka kwa mfalme ili aachane na Grace. Na kila mala mfalme alipojaribu
kumuua Njoshi alishindwa, kwani alifanikiwa kutegua mitego yote aliyotegewa ili
aweze kufa, kwani alikua ni hodari sana na aliweza kulishinda jeshi la mfalme
mala nyingi, moja ya sababu ambazo Grace zilimfanya ampende sana Njoshi, kwani
alihitaji mwanaume atakaye muoa awe ni shujaa na si mwanaume suruali tu,
asiyeweza kumlinda na hatari yoyote.
“Usjali mama, mimi
nipo siku zote, nitakulinda, lakini naamini ipo siku Mwamutapa itakua huru, na
mimi nitakuwa kiongozi wake “,kijana Njoshi aliongea kwa ujasiri na
kujiamini kwani ziku zote alifanya mazoezi ya kila aina, ili tu siku moja
afanye mapinduzi na kuokoa wananchi dhaifu kutoka kwenye utumwa na uongozi wa
mabavu wa mfalme Mutapa, jambo ambalo mama yake aliliona kama ndoto ya mchana,
ambayo Njoshi alikuwa akiota.
“Mwanangu banaa
unanifurahisha, hebu toa upuuzi wako huko “,mama Njoshi aliongea huku
akitabasamu kwa mbali kutokana na maneno aliyoambiwa na mwanae, na kumfanya
asahau machungu ya kumpoteza mume, japokuwa alikuwa ameshazoea na kuona kama
vifo ni jambo la kawaida katika familia yake, huku akikumbuka jinsi wanae
watatu walivyopoteza maisha kutokana na njaa kali iliyotokea miaka kadhaa
iliyopita, na kumuachia Njoshi pekee. “Nakuombea mwanangu, ndoto zako ziwe
kweli “,mama alizungumza huku akimkumbatia mwanae, bila kutambua kuwa
Njoshi alijawa na hasira, huzuni na machungu kwa kumpoteza baba yake na kuapa
kulipiza kisasi, kwani hakutaka mama yake agundue huzuni hiyo na kuzidi kumpa
machungu mama yake aliyempenda sana.
Ikulu kwa Mfalme :
Mganga maarufu wa kienyeji aliyesifika
katika nchi ya Mwamuyeshi, nchi iliyopakana na Mwamutapa, na kuongozwa na
mfalme Muyeshi ,anafika ikulu kumtibu mfalme maradhi yake, baada ya Muyeshi
kupata taarifa za rafiki yake mpendwa kuugua kwa muda mrefu, hali iliyopelekea
kumtafuta muganga katika ardhi yake ili amsaidie rafiki yake asiweze kupoteza
maisha. “Karibu sana katika ardhi ya Mwamutapa,,, naamini rafiki yangu
ndiyo kakutuma hapa “,mfalme Mutapa aliongea bila shida yoyote huku
akitabasamu,huku akiwa amelala katika kitanda chake kwa takribani mwezi mmoja
sasa bila kuamka kutoka kitandani, japo aliweza kuzungumza vizuri kama vile hakuwa
mgonjwa.
“Ndiye mimi mtukufu mfalme, mganga
kutoka katika ardhi ya rafiki yako Muyeshi, nimekuja kukusaidia “,mganga
yule aliongea huku akijiamini, na kumfanya mfalme atabasamu kwani hakupenda
kufa, na alitamani aishi milele jambo ambalo mganga yule alikua ameshalitambua.
“Usjali mtukufu
mfalme, mpaka sasa nimeshachelewa siwezi kukutibu, muda wowote kuanzia sasa
utaweza kufa, lakini inatakiwa ukifa uzikwe ndani ya jeneza lililotengenezwa
kutoka katika miti iliyo katikati ya msitu hatari wa Majini, msitu ambao uko
katika ardhi yako ya Mwamutapa, ukizikwa ndani ya jeneza hilo, utaweza kufufuka
baada ya wiki moja na kuishi milele “,mganga yule alizungumza maelezo
marefu sana, huku jina la kijana Njoshi likijirudia rudia ndani ya kichwa cha
mfalme, kwani ndiye kijana pekee aliyemuona anafaa kufanikisha swala hilo, na
kutoka akiwa salama katika msitu hatari wa Majini, msitu ambao hakuna aliyewahi
kuingia humo akitaka mali, watoto au ufalme kutoka kwa mizimu ya msitu huo na
kutoka salama bila kupoteza maisha. “Na pia inatakiwa iwe siri, raia wako
wasifahamu labda tu atakayekwenda huko msituni “,mganga alizidi kuzungumza
huku mfalme mawazo yakiwa mbali sana, kwani mwanae Grace alishamuonya kuwa
Njoshi siku akipata matatizo yaliyosababishwa na yeye, ataweza kujiua, jambo
ambalo mfalme hakuwa tayali kumkosa mwanae wa kike pekee aliyenaye, kati ya
watoto arobaini kutoka kwa wake watano alionao ,mtoto ambaye alizaliwa na mke
wa tano baada ya wake zake wanne waliotangulia kushindwa kumzalia mtoto wa
kike.
“Sawa …sawa sa…wa ni…me…kusikia
“,mfalme alijibu bila kujitambua huku mawazo na maswali lukuki
yakikisumbua kichwa chake .
Posted by: MwlMaeda - 08-21-2021, 08:48 AM - Forum: Hadithi
- No Replies
SIMULIZI: “JENEZA
LA AJABU “
**SEHEMU YA 02*
Ikulu kwa mfalme;
Ngome ya mfalme
inakumbwa na majonzi mazito ,kutokana na hali ya mfalme kuwa mbaya sana. Wapo
waliofurahi kumuona katika hali ile, hasa wananchi wake ambao hawakupendezwa na
uongozi wake huku wakitamani afe haraka, waweze kuwa huru kutoka katika taabu
na mateso yaliyosababishwa na uongozi wake wa kikatili wa mfalme Mutapa. Lakini
wachache walihuzunika sana, hasa watoto wake pamoja na wake zake mfalme, huku
wakimuomba Mungu amuepushe na umauti.
“Mfalme mimi
ninaondoka kurudi nyumbani, lakini zingatia yale yote niliyokuambia, kwani kama
unavyoiona hali yako inazidi kuwa mbaya, usipokuwa makini mali zako na ufalme
wako utakwenda na maji “,asubuhi na mapema, mganga kutoka katika ardhi ya
Mwamuyeshi, akiwa ameshika kila kitu kwa ajili ya safari yake ya kurudi
nyumbani, anamuaga mfalme huku akimsisitiza kuzingatia maelekezo aliyompatia na
kisha kupanda farasi na kuondoka, huku akiongozana na askari wawili aliokuja
nao kwa ajili ya kumlinda njiani, askari waliotoka katika ngome ya mfalme
Muyeshi.
Mfalme Mutapa akitikisa
kichwa chake kuashiria kukubaliana na maelekezo ya mganga, na kumshuhudia
akitokomea mbele ya uso wake, anaamua kutoa amli kwa kutumia maandishi Njoshi
kufika ikulu haraka sana, kwani mfalme alishindwa hata kuzungumza hali
iliyowatia hofu watoto wa mfalme pamoja na wakeze.
“Baba nakuomba
usimdhuru Njoshi kwa chochote kile, lolote baya likimtokea sitajali hali yako
mbaya uliyonayo, nitakuua “,Grace aliongea huku akionesha kumaanisha kwa
maneno aliyoyazungumza, bila kujali ni kiasi gani alimpenda baba yake aliapa
kumtoa roho kwa mikono yake, kama tu kipenzi chake Njoshi akidhurika na jambo
lolote na kuacha familia nzima ya
mfalme ikiwa midomo wazi, kwani hawakuamini maneno yale kama yalitoka kinywani
kwa Grace, msichana aliyependwa sana na mfalme.
“Hahaa, sasa mpaka
wewe unamuua baba, sisi tutakua wapi, labda uanze kutuua sisi “,Kijana
mkubwa wa mfalme, kijana ambaye Mutapa alimuamini sana na kumuahidi kumrithisha
ufalme na mali zake, kutokana na uhodari wake alizungumza kwa kejeli, na
kupelekea familia nzima kucheka na kusahau hali mbaya ya mfalme aliyokuwa nayo.
Ghafla mfalme alitoa
amli ya familia nzima kukaa kimya kwa kutumia ishara, huku akitaka agizo la
Njoshi kufika ikulu, litekelezwe mala moja bila kujali onyo kali alilopokea
kutoka kwa binti yake Grace, mtoto pekee wa kike aliyempenda sana.
Nyumbani kwa kina
Njoshi;
Ilikua siku ya jumatatu
asubuhi, kama kawaida Njoshi hufanya mazoezi makali katika siku hii kwani wiki
nzuri huonekana siku hii, hivyo aliamini akifanya vizuri mazoezi siku ya
jumatatu, atakuwa fiti wiki nzima. Aliamka saa kumi na moja asubuhi, na kuanza
mazoezi ya kukimbia, siku zote alipenda kukimbia huku akiimba, kwani alikatiza
mitaa karibu yote ya nchi ndogo ya Mwamutapa, bila kujitambua kwani nyimbo
alizoimba zilimtia moyo na kumuondolea uchovu. “Ngoja nikimbie, nikimaliza
nije kunyenyua vyuma, ukombozi sio lelemama lazima wachache tuumie
“,Njoshi aliongea kwa ujasiri huku akitamani siku moja aweze kuishika nchi
na yeye kuwa mfalme, huku Grace akiwa malikia, kwani msichana mrembo Grace
alipendwa sana na wananchi na aliwaokoa mala nyingi walipokuwa wakionewa na
baba yake pamoja na kaka zake, kwani aliwaombea msamaha na kusikilizwa.
Walimuona kama ndio kondoo pekee aliyeishi ndani ya kundi la simba. Njoshi
alizidi kukimbia lakini bila kutegemea alijikuta akiishiwa na pumzi haraka sana
tofauti na siku zingine, bila kupoteza muda aliamua kurudi nyumbani kufanya
mazoezi mengine. “Mwanangu kweli wewe ni shujaa, natamani ndoto zako
zitimie nikiwa hai nishuhudie ukiwakomboa Wanamutapa wote “,ilikua tayali
imeshafika saa moja asubuhi, mama yake Njoshi aliweza kuamka na kumkuta mwanae
akiendelea na mazoezi, na kuzungumza maneno makali yaliyomshitua sana Njoshi,
haikuwa kawaida kwa mama yake kumwambia maneno mazito kiasi kile.
Njoshi alisitisha
mazoezi na kisha kutaka kumuulza mama yake, kwanini alizungumza vile, kwanini
mama yake asishuhudie ukombozi ambao mwanae alikuwa akiupanga, mama yake kaona
nini mbeleni katabili nini. Njoshi alizidi kujiuliza maswali kichwani mwake,
huku akimsogelea mama yake, mke wa marehemu Nyangoma, mganga na mtabili
aliyekuwa akitegemewa sana na mfalme Mutapa. Kutokana na kutabili kuwa ipo siku
mfalme atamuua kikatili bila kujali mema yote aliyomfanyia, aliamua kumfundisha
uganga na utabili mke wake, ili siku akifa mke wake aweze kurithi mikoba.
“Mwanangu Njoshi
Nyangoma, naona hatari kubwa iko mbele yako, utasafiri safari ndefu yenye visa
na mikasa ya ajabu ,mkanda huu mweusi na panga hili ndio siraha yako kuu,
iliyomuwezesha baba yako kutoka salama katika msitu wa majini, usikatae kwenda
huko, huko ndipo utaupata ufalme wa nchi hii, lakini ukirudi nyumbani utakuta
kabuli langu, mimi nikiwa tayali nimeshakuwa mifupa “,mama Njoshi
alizungumza kwa uchungu sana huku machozi yakimtoka, na kumkabidhi mwanae begi
dogo jeusi,kwani ndio ulikuwa mwisho wa kuonana yeye na mwanae mpendwa Njoshi.
“Sikuelewi mama
unaongea nini, mimi msituni huko niende kufanya nini sasa, kwanza huwezi kufa
mimi nitakulinda mpaka dakika ya mwisho “,Njoshi aliongea huku akimfuta
mama yake machozi, huku mama yake akiukumbuka ule msemo wa wahenga, msemo ambao
ulikua maarufu sana enzi zile afrika ikitawaliwa na wazungu, msemo uliosema
jambo usilo lijua ni kama usiku wa giza.
Njoshi akiwa
amemkumbatia mama yake, akizidi kumbembeleza aweze kunyamanza, alishangaa kuona
kundi kubwa la vijana shupavu, likiwa limevalia bukta fupi nyeusi, pamoja na
ngozi ya chui, huku mikononi wakiwa wameshika mikuki na kila aina ya siraha za
kivita, bila shaka aliweza kuwatambua, lilikuwa ni jeshi la mfalme Mutapa.
“Aiweeeeeeh
………Njoshi, aiweeeeh ………”,askari wale waliweza kumsalimu Njoshi, na
kumfanya mama yake kuacha kumkumbatia mwanae na kushuhudia watu wale
waliomsalimia mwanae. “Aiweeeeeh ………askari waaminifu wa mfalme wangu wa
ardhi ya Mwamutapa, niwasaidie nini? “,Njoshi aliitikia salamu kwa upole
na hekima, huku akiificha hasira yake na kisasi kizito kilicho rohoni mwake,
kutokana na baba yake kuuawa kikatili na mfalme.
Kwa upande wa mama yake
hakushangaa chochote, kwani alikwishaona kila kitu kitakachotokea mbele, na pia
siri ya mfalme ambayo wananchi hawakutakiwa kuifahamu, kuhusu kuzikwa mala
atakapokufa na kisha kufufuka bila wananchi kutambua chochote, ili aweze kuishi
na kutawala milele.
“Tumekuletea
ujumbe huu wa maandishi kutoka kwa mfalme, mkwe wako tafadhali pokea ……iweeeeh
“askari wale waliongea huku, mmoja aliyeonekana kuwa na cheo kikubwa kuwazidi
wenzake kutokana na kuvaa ngozi ya simba, ngozi iliyokuwa ikivaliwa na kila
kiongozi wa nchi ya Mwamutapa, akimkabidhi Njoshi karatasi yenye maandishi na
kisha kuisoma.
“Iweeeeeh …mkwe
wangu, nakuomba katika ikulu yangu, ninashida na wewe, nataka tuwekeane mkataba
ili uweze kumuoa binti yangu Grace “,Njoshi alisoma maneno yale na kisha
kutabasamu, tabasamu ambalo liliwafanya askari wale wa mfalme kuangaliana na
kisha kukonyezana, hali iliyoonesha kutambua siri fulani iliyokuwa imefichika.
“Mama peleka begi
hili ndani, mimi ngoja nikaonane na mfalme “,Njoshi aliongea huku
akionekana kufurahia sana, kwani hakuamini kama ipo siku mfalme atamtamkia kuwa
yeye ni mkwe wake,kwani siku zote aliambulia matusi na kutishiwa kifo,
alipoingia anga za mfalme Mutapa.
“Hapana mwanangu,
kama unanipenda, naomba hilo begi lisitoke mgongoni mwako “,mama yake
Njoshi aliongea huku akiwa na huzuni moyoni, huku akijaribu kutabasamu kuficha
huzuni yake, kwani huo ndio ulikuwa ni mwisho wa kuonana na mwanae katika ulimwengu
huu.
Posted by: MwlMaeda - 08-21-2021, 08:28 AM - Forum: Hadithi
- No Replies
(a) Msimuliaji (fanani); huyu ni mtendaji wa tukio la kifasihi mbele ya hadhira. Tukio laweza kuwa kutamba hadithi, kuimba wimbo au kutoa kitendawili au methali. Huyu ni muhusika anayesana kazi ya fasihi.
(b) Hadhira; hawa ni walengwa wa kazi ya fasihi ambao husikiliza na kutazama kinachotendwa na fanani. Hadhira hushiriki kwa namna fulani kwenye kile kinachotendwa iwe ni kuitikia wimbo au kupiga makofi, kutingisha kichwa au mwili. Hadhira humsaidia fanani kujitathimini juu ya kile anachokitenda na mbinu ya utendaji anayoitumia.
(d) Tukio; hili ni tendo au tukio linalotendwa na fanani kifasihi. Tendo hili laweza kuwa usimuliaji hadithi, vitendawili, kuimba au kutoa methali. Kwenye fasihi simulizi kuna falsafa na mantiki ambayo haipaswi kusahauliwa wala kudharauliwa. Sengo na Kiango (1977) wanasema; fasihi huweza kulinganishwa na mwamvuli unavyokinga amali za maisha ya watu.
Posted by: MwlMaeda - 08-21-2021, 08:24 AM - Forum: Semi
- No Replies
Vitendawili ni tungo fupi ambazo huwa na swali fupi lisilo wazi na jibu kwa makusudi ya kupima ufahamu wa hadhira kuhusu mazingira yake. Anayetoa kitendawili huulizia swali lake kwa kutoa maelezo mafupi yanayorejelea umbo la kitu hicho, sauti, harufu au kukifananisha na kitu kingine. Anayejibu huhitajika kufikiria haraka na kutoa jawabu ambalo huwa la neno moja au maneno mawili hivi. Vitendawili huwa na mianzo maalum kulingana na jamii yake.
Sifa za Vitendawili
Vitendawili huwa na mwanzo maalum : Kitendawili "tega"
Hupitishwa baina ya watu wawili anayetega na anayetegua
Vitendawili huwa na muundo maalum wa kuendelezwa (utangulizi, swali, (majaribio ya) jibu; wanaotegua wakishindwa anayetega huwa ameshinda, huitisha apewe mji/zawadi na kisha kutoa jibu)
Huwa na vipande viwili “ swali na jibu. Mfano: Kila niendapo ananifuata “ kivuli.
Hutumia mbinu ya jazanda, kufananisha vitu viwili moja kwa moja. K.v. Nyumba yangu haina mlango “ yai (yai limelinganishwa moja kwa moja na nyumba isiyo mlango)
Hurejelea vitu vinavyopatikana katika mazingira na vinavyojulikana sana
Vitendawili vilitegwa wakati maalum, hasa wa jioni
Vitendawili hutumia tamathali za usemi (mbinu za lugha) kama istiara, tashihisi, tashbihi, jazanda, chuku, tanakali za sauti, n.k
Vitendawili huwa na jibu maalum.
Aina za Vitendawili a) Vitendawili sahili
ni vifupi na huwa na na muundo mwepesi kueleweka. K.v. b) Vitendawili mkufu
huwa na vipande vinavyofuatana na kila kipande huwa na uhusiano na kipande kilichotangulia. Mfano “ nikisimama anasimama, nikiketi anaketi, nikiondoka huondoka pia c) Vitendawili vya tanakali
hutumia tanakali za sauti Mfano: Prrrrrrh mpaka ng'ambo “ buibui; huku ng'o na kule ng'o. d) Vitendawili sambamba
huwa na maelezo marefu (kama hadithi fupi) halafu jibu lake huwa ni refu pia (kama mafumbo) Umuhimu wa vitendawili
Vitendawili huburudisha kwani hutegwa kwa njia ya uchangamfu na ushindani.
Huwaleta watu pamoja (huunganisha jamii) kwani vinapotegwa watu hukusanyika pamoja.
Vitendawili huhamasisha watu kuhusu mazingira yao kwani hulenga vitu vinavyopatikana katika jamii hiyo.
Vitendawili hukuza uwezo wa kufikiria/kukumbuka kwani anayetoa jibu huhitajika kukumbuka jibu la kitendawili.
Vitendawili hukuza na kuhifadhi tamaduni kwa maana hupokezanwa kutoka kizazi hadi kizazi.
Vilitumika kupitisha wakati na kuwafanya watoto wasilale mapema kabla ya chakula kuwa tayari.
Ilikua mida ya jioni siku ya jumatatu ,
tetemeko la kutisha linatokea katika msitu wa majini,Malikia wa msituni,
kiongozi aliyemiliki msitu na kuongoza viumbe vyote vilivyopatikana ndani ya
msitu anaamua kuitisha kikao, kwani tetemeko lile liliashiria jambo fulani,
kama ilivyozoeleka katika msitu huo, tetemeko likitokea basi muda wowote msitu
ulikua hatarini kuvamiwa.
“Ndugu zangu
majini, mapepo na mizimu ya mababu zetu, msitu wetu uko hatarini kuvamiwa ,na
niwajibu wetu kuulinda msitu huu, pia inatakiwa tulipize kisasi kwani mtu
anayekuja kuvamia msitu huu, baba yake aliwahi kuja hapa msituni na kuua ndugu
zetu na kisha kutokomea na baadhi ya mali zetu ili awe mganga na mtabili
hodari, japo ameshapoteza maisha “,malikia alizungumza kwa hasira, katika
kikao cha ghafla alichokiitisha muda mfupi baada ya tetemeko kutokea, huku
umati wa viumbe hatari sana wa msitu wa majini, msitu uliokua na utajiri
mwingi, zikiwemo dhahabu na almasi, wakiwa makini kumsikiliza malikia wao na
kujiandaa na mapambano.
“Aiweeee mtukufu
malikia wa msitu huu,tuko tayali kutekeleza maagizo yako, na kuua chochote
kitakachokanyaga ardhi hii “,ilikua ni sauti ya majini waliohudhuria
kikao, huku wakijawa na uchu wa kulipiza kisasi hasa wakikumbuka jinsi mzee
Nyangoma, baba yake Njoshi jinsi alivyofanikiwa kuiba mkanda pamoja na panga
lenye nguvu za ajabu, na kutoroka navyo huku akiua baadhi ya majini, kitendo
kilichowakasilisha viumbe wote wa msituni.
Ikulu kwa mfalme;
Kijana Njoshi anafika ikulu kwa mfalme
na kushangazwa na jambo aliloliona mbele ya macho yake, hali ya mfalme ilikua
mbaya sana kiasi kwamba hakuweza hata kuinuka kitandani wala kufungua kinywa
chake na kutamka neno lolote lile, kwa upande mwingine alitamani mfalme apoteze
maisha kwani aliona ndio utakuwa mwanzo wa ardhi ya Mwamutapa kuwa huru kutoka
katika uongozi wake wa kidikteta ,na pia yatakua ndio malipo ya dhambi zote za
mauaji aliyoyafanya, huku baba yake akiwa miongoni mwa watu waliouawa kikatili
na mfalme.
Njoshi akiwa bado
amepigwa na butwaa, alianza kupata picha kuwa inawezekana aliweza kudanganywa
kuwa aliitwa na mfalme ili aozeshwe Grace,kwani kwa wakati ule, machozi ya
huzuni hayakukatika machoni kwa Grace,na kumfanya aamini mawazo yake, kuwa
palikuwa na tatizo nyumbani kwa mfalme.
“Aiweeeeeh mtukufu
mfalme, mtumwa wako Njoshi Nyangoma nimeitika wito wako, aiweeeeh ……mfalme
Mutapa udumu milele”,Njoshi aliongea huku akiwa amesimama mbele ya kitanda
cha mfalme, huku familia nzima ikiwa imekaa kimya, wakimuomba Mungu Njoshi
akubaliane na ombi la mfalme, kwani waliamini mfalme hata akipoteza maisha
ataweza kufufuka ndani ya wiki moja, jambo ambalo lingewezekana kama angezikwa
ndani ya jeneza la ajabu, jeneza ambalo Njoshi inatakiwa akalitengeneze kwa
kutumia miti inayopatikana katikati ya msitu wa majini na kisha kuja nalo ikulu
kwa mfalme.
“Kijana wangu
Njoshi, utafanikiwa kumuoa binti yangu Grace, na kumiliki nusu ya ufalme wangu,
kama tu ukikubali kwenda katika msitu wa majini, na kutengeneza jeneza kisha
kuja nalo hapa “,yalikuwa ni maneno yaliyoandikwa kwa maandishi na mfalme,
maneno ambayo Njoshi aliyasoma na kisha hofu ya kifo kumuandama, kwani hakuna
mtu aliyewahi kupona kutoka katika msitu wa majini, isipokuwa baba yake
pekee.Njoshi alikumbuka maneno ya mama yake alimwambia kuhusu hatari hii, na
kisha kumsihi asikatae kwenda kwani huko msituni ndiyo sehemu pekee ya kuupata
ufalme, pia Njoshi alikumbuka siraha alizopewa na mama yake na kuziweka ndani
ya begi kisha kumsihi asiweze kulitupa begi hilo.
“Ndiyo mfalme
wangu mtukufu, nimekubali, aiweeeh mfalme udumu milele, “Njoshi alikubali
ombi la mfalme, na kufanya nyuso za familia nzima ya mfalme kutabasamu kwa
furaha, isipokuwa Grace, kwani hakutaka mpenzi wake kwenda msituni ndio maana
alikuwa akilia toka mwanzoni, na wala hakulizwa na hali mbaya ya baba yake
aliyonayo, bali jambo ambalo Njoshi aliweza kuitiwa ikulu, lilikuwa la hatari
sana na aliamini atampoteza mpenzi wake kama atakubali ombi la baba yake.
Jua likiwa tayali
linazama, huku sauti za ndege zikipungua na kuufanya mji wa Mwamutapa kuwa
kimya.Ukimya huo unatokea pia katika nyumba ya kina Njoshi, ukimya unatawala
tofauti na siku zote, kwani familia ilibakiwa na mtu mmoja tu,ambaye ni mama
yake Njoshi huku mwanae akiwa hajarudi
kutoka kwa mfalme. Akiwa ameketi barazani, nje ya kibanda chao cha udongo,
kilichoezekwa kwa nyasi, aliendelea kupunga upepo huku akiwa na huzuni sana,
“Siamini,hatimaye
leo hii nimebaki peke yangu, sina cha kufanya ndio tayali imeshatokea ……,eeeh
mizimu ya babu zangu mlindeni mwanangu ” ,mama Njoshi aliongea peke yake
kwa huzuni huku akinyanyuka sehemu aliyokuwa ameketi, na kisha kuelekea ndani
kulala, hakuwa na njinsi kwani aliona kuketi pale nje kulizidi kumuongezea
machungu.
Ikulu kwa mfalme;
Giza likiwa tayali limeshaingia huku,
ukimya ukiwa umetawala katika ngome ya mfalme. Kijana Njoshi anamfuta machozi
Grace, huku akiwa amemkumbatia,
“Usijali Grace,
naamini nitarudi salama ndani ya siku tatu “,Njoshi alimtoa hofu binti
mfalme, msichana aliyempenda sana, na aliamini atamuoa atakaporudi kutoka
katika msitu hatari wa majini, msitu ambao aliambiwa na mama yake hana budi
kwenda huko, kwani huko ndiko angeupata ufalme na ukombozi wa Mwamutapa.
“Sawa Njoshi,
nakuamini wewe ni shujaa, nakuombea kwa mizimu yetu, urudi ukiwa mzima
“,Grace aliongea kwa huzuni huku akitoka mikononi mwa Njoshi aliyekuwa
amemkumbatia, na kumruhusu kuianza safari yake haraka sana, kwani alitakiwa
kuondoka usiku huo. Na bila kupoteza muda, kijana shupavu na hodari, kijana
pekee aliyeogopwa na askari pamoja na mfalme Mutapa kutokana na uhodari wake wa
kupambana, anatoka katika ngome ya mfalme iliyojengwa kwa ukuta mrefu, huku
wafanyakazi pamoja na familia nzima ya mfalme wakimtazama na kumtakia kila
laheri katika safari hiyo, bila kutambua kuwa Njoshi alikuwa na malengo
yaliyompeleka msituni huku swala la kuchukua jeneza la ajabu, likiwa la ziada
tu.
Mwamutapa
Kijana ambaye alikuwa ni rafiki yake
Njoshi, urafiki ambao ulitokana na kijana huyo kuokolewa katika kipigo kizito
kutoka kwa askari wa mfalme, mara tu alipofanya kazi asubuhi mpaka jioni katika
shamba la mfalme, na pale alipojaribu kudai haki yake, askari wale walimnyima
pesa, jambo ambalo kijana yule alishindwa kulivumilia, alijikuta akilusha
ngumi, na kuambulia kipigo kikali kwani asingeweza kuwashinda askari zaidi ya
kumi, huku yeye akiwa mmoja tu, lakini bila kutegemea ghafla alishangaa, askari
wale wakipigwa mateke ya haraka haraka na kutimua mbio.
“mimi naitwa
Njoshi, na pole sana ndugu yangu, hawa ndio askari wetu, inatakiwa tuungane
kuitafuta haki “,kijana yule aliikumbuka sauti ya mtu aliyemsaidia kutoka
mikononi mwa askari wa mfalme, ikijitambulisha na kisha kumuomba waungane
katika harakati za ukombozi wa Mwamutapa. Na huo ndio ukawa mwanzo wa urafiki
wao, urafiki ambao umedumu kwa muda mrefu na wamekuwa kama ndugu sasa.
“Inabidi kesho
niende kwao nikamuone rafiki yangu, tangu jana sijaonana naye “,rafiki
yake Njoshi, aliyejulikana kwa jina la Ngesha, alizungumza peke yake huku
akijifunika shuka lake na kisha kuuchapa usingizi, bila kutambua kuwa muda huo
ambao yeye analala, rafiki yake yuko safarini bila kujali giza wala hatari
yoyote usiku huo, akielekea katika msitu wa majini, msitu ambao ulipatikana
umbali wa kilomita arobaini kutoka katika makazi ya watu wa Mwamutapa.
Msitu wa majini;
Tangu asubuhi tetemeko lilipotokea, na
malikia kutangaza hali ya hatari katika msitu, mitego ya kila aina iliweza
kutegwa katika kila njia ya kuingilia msituni, huku jeshi la msituni likiwa
tayali limeshika dhana mbalimbali za kivita ikiwemo mishale, na kuuzunguka
msitu wote.
“Aiweeeh jini
mweupe, kiongozi wa askari wangu wa msituni, adui wetu yuko njiani anakuja,
nakuomba jiandae kwa mapambano, uko huru kutumia nguvu za kichawi na kijini
ulizonazo “,malikia alimpatia taarifa mkuu wa jeshi lake la ulinzi
msituni, na haraka bila kupoteza muda alitoweka mbele ya uso wa malikia, kwenda
kutekeleza amli aliyopewa ya kudumisha ulinzi kila kona ya msitu, na kujiandaa
kwa ajili ya kulipiza kisasi.
