JIFUNZE KISWAHILI

 

      1. “Ajali sio kugongwa na gari tu, hata kukosea kuoa au kuolewa pia ni ajali”

 Maana:

·    Kuoa au
kuolewa ni jambo linalopaswa kufanywa kwa umakini sana.

·    Ndoa njema
ni kiini cha furaha na mafanikio; ndoa mbaya ni kiini cha faraka na maangamio
ya kimaisha.

·   Waoaji au
waolewa wanapaswa kuzingatia vigezo vya msingi katika kutafuta wenza wa kuishi
nao.

·   Mwenza akiwa
mkorofi ndani ya ndoa, maisha kwa ujumla huwa magumu na machungu.

       2.  “Asili haipotei”

 Maana:

·    Mambo ambayo mtu aliwahi kuyafanya katika maisha
yake ya awali hayawezi kubadilika yote hata kama atabadilisha mfumo au mtindo
wa maisha au utamaduni.

·   Mtu hawezi kusahau kwao.

·   Hata mtu awe katika maeneo ya mbali na kwao bado
vitu vya asili yake vitaendelea kubakia katika kumbukumbu zake; hivyo
atavitamani avipate.

        3.  “Bora uzima”

  Maana:

·   Vitu vyote ukose (kiuchumi, kielimu au kijamii)
lakini uzima (na uhai) uwepo.

·   Mtu hata akiwa na ulemavu wa namna yoyote, bado
sio tatizo ili mradi yuko hai.

·    Mengine yote ni ziada, kilicho muhimu ni uhai.

        4.  “Born to suffer”

  Maana:

·  Duniani ni sehemu ya kuchakarika, siyo kulegea.

·  Maisha ni kazi

·  Kiumbe yeyote anayeishi hapaswi kutetereka hata
kidogo.

·   (Mwandishi) Amezoea matatizo, shughuli ngumu,
shida na madhila mengine ya hali ngumu ya maisha.

·   (Mwandishi) hatishwi na lolote linaloambatana na
harakati za maisha.

       5.  “Chanda chema….?

  Maana:

·   Mtu anayetenda mema hutuzwa.

·   Ni vema tutende mema ili tuhifadhiwe au majina
yetu yatajwe vema hata baada ya kuondoka duniani.

·   Mambo mema huhifadhiwa vizuri na kwa fahari.

        6.  “Bora uzee kuliko uzembe”

  Maana:

·    Ni afadhali Mzee (ambaye mara nyingi nguvu huwa
zimemwishia) hufanya mambo yake taratibu na kwa umakini mkubwa, lakini
hufanikiwa au hufika mwisho; kuliko mtu mzembe ambaye huacha au husita kufanya
jambo kwa makusudi na mwisho haambulii chochote au hupata madhara.

·    Uvivu hauna faida katika maisha.

·    Vema kujitahidi katika jambo fulani lenye
mafanikio kuliko kuliacha kabisa.

       7.  “Hakuna tuzo ya ngono zaidi ya UKIMWI”

  Maana:

·    Uzinzi na Uasherati una hasara kubwa kwa mtu na
jamii; hasara kubwa ni kwa mhusika kupata maradhi kama vile UKIMWI.

       8. “Butua uwakomboe wenzako”

  Maana:

·   Tujenge tabia ya kuwasaidia wenzetu.

·   Fanya lolote uwezalo ili kuwasaidia walio chini yako.

·   Kumbuka kutumia kile ulichoruzukiwa na Mola kwa
kuwasaidia masikini.

       9. “Hata bibi alikuwa binti”

   Maana:

·   Maisha ni mapito yanayomtokea binadamu hatua kwa
hatua, hivyo, kuwa makini na kila hatua ya maisha.

·    Uhai, umri au utajiri huwa havidumu milele, bali
huisha au hubadilika baada ya muda.

·    Fanya ufanyalo lakini jua kuna kesho.

·    Kila jambo lina wakati wake.

      10.  “Bosi hanuniwi”

Maana:

·   Bosi (kiongozi) hata akikosea kwa waajiriwa wake
hawezi kuchukiwa, kwani yeye ndiye aliyeshinda maisha yao kiuchumi.

·     Mwenye mali au pesa anaweza kufanya chochote kwa
asiye nazo.

·    Katika kutafuta maisha tunaaswa kupambana na
changamoto mbalimbali zinazojitokeza.

      11.  “Bora lawama kuliko hasara”

Maana:

·    Ni bora mtu kumweleza ukweli wa jambo hata kama
hapendi, kuliko kukaa kimya na baadaye kitu kibaya kikatokea kutokana na huo
ukimya.

·    Hasara ni adui wa maendeleo.

·    Ni bora ulaumiwe kuliko kuingia matatizoni.

·    Kabla ya kukubali kufanya jambo au kitu
chochote, ni vema kuangalia na kupima matokeo yake.

.   Mtu anapaswa kuchukua uamuzi unaoleta madhara
madogo kuliko ule unaoleta madhara makubwa.

Chanzo: